Osoby, które na co dzień stosują zamrażanie emocjonalne, tłumienie, wyparcie, wszelkie strategie pomniejszania i dystansowania się do swoich emocji (lęku, niepokoju, niechcianych myśli wywołujących niepokój) w pierwszej kolejności będą miały objawy somatyczne stresu:
• dreszcze, drżenia
• pragnienie, suchość w ustach
• zmęczenie, osłabienie, senność, zawroty głowy, omdlenia, mdłości
• bóle w klatce piersiowej, trudności z oddychaniem
• bóle głowy, podwyższone ciśnienie
• zgrzytanie zębami, zaciskanie szczęki
• trudności z widzeniem
• nadmierna potliwość
Poza emocjami związanymi z automatyczną reakcja na zagrożenie, wiele osób podtrzymuje swój niepokój ciągłym myśleniem o zagrożeniu – co będzie jak…czasami te myśli są nie do wyhamowania (tak mówią osoby w lęku), ale kontrola myśli jest czymś, czego można się nauczyć.
Co jeszcze w obszarze poznawczym pojawia się u osób w stresie, szczególnie doświadczających objawów stresu pourazowego, a przypominam, że teraz jesteście narażeni na secondary PTSD:
• dezorientacja – nierozpoznawanie miejsca i czasu (gdzie ja jestem, jaki jest dzień)
• koszmary senne
• niepewność, brak poczucia bezpieczeństwa
• przyspieszenie myślenia
• podejrzliwość
• wdzierające się obrazy – flashback
• obwinianie siebie lub innych (powinienem….zawaliłem…wstydzę się..oni powinni itp.)
• trudności w rozwiązywaniu problemów i podejmowaniu decyzji – blokada, mętlik w głowie, chaos
• problemy ze skupieniem, uwagą, czytaniem ze zrozumieniem
• trudność z rozpoznawaniem przedmiotów, twarzy – trudność w znalezieniu nazwy na jakąś rzecz
• podwyższona lub obniżona czujność – uwaga ryzyko wypadku
• działanie z automatu (powtarzanie tych samych błędów lub czynności) – uwaga błędy przy poszkodowanych!
Poza niepokojem i lękiem w stresie doświadczamy uczuć takich jak:
• wina
• gniew
• panika
• strach
• pobudzenie
• łatwość w irytacji
• smutek, depresja
• brak poczucia przyjemności
• przeczuwanie negatywnych zdarzeń
• utrata kontroli nad emocjami
• nieadekwatne (paradoksalne) reakcje (śmiech w sytuacjach wymagających powagi)
W stresie albo się wycofujemy z codziennych aktywności albo dostajemy przyspieszenia (adrenalina) i szukamy roboty, dotykamy przedmioty, dostajemy przysłowiowego „adhd”
• rezygnacja z przyjemności
• izolowanie się od innych
• zachowania aspołeczne – kłótnie, bójki, kradzieże, hazard
• niemożność odpoczynku
• nietypowe, niekontrolowane zachowania czy ruchy ciała
• zmiany w kontaktach społecznych – unikanie lub niemożność bycia samemu
• zmiany nawyków żywieniowych
• zwiększenie spożywania alkoholu (stosowany w stresie zwiększa ryzyko uzależnienia).
Pamiętaj!
Jeśli potrzebujesz wsparcia kliknij w poniższy przycisk i już teraz znajdź najbliższą placówkę, w której otrzymasz właściwą pomoc.
Napisz do nas
Pamiętaj, by w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia niezwłocznie zadzwonić pod numer alarmowy 999 lub 112.
Podziel się swoim doświadczeniem!
Masz za sobą kryzys psychiczny, epizod depresji? Napisz do nas anonimowo (nie musisz podawać swojego adresu e-mail) i podziel się swoją historią. Pokażmy razem innym medykom i funkcjonariuszom, że nie są jedynymi przeżywającymi trudne chwile i w ciężkich momentach życia można uzyskać pomoc.